Gabinet wojenny Tuska

Tusk idzie na wojnę. Przed rozpoczęciem kampanii dokonał przeglądu szeregów i ustawił nowe szyki bojowe, bardziej zwarte, z kilkoma wyrazistymi fighterami na newralgicznych odcinkach frontu. Prezentacja nowego rządu nie pozostawia wątpliwości – w polskiej polityce zaczyna się czas wielkiej bitwy.

Nietypowo odważne démarche

Minister Sikorski zachował się – jak na zwyczaje polskie – nietypowo odważnie, bo który z ważnych urzędników Rzeczypospolitej bronił w okresie minionych 30 lat państwa przed atakami Kościoła hierarchicznego?… Wyrażam mu za ten akt rozumu i odwagi głęboki szacunek, ponieważ w moim odczuciu zachował się, jak przystało na członka rządu Rzeczypospolitej Polskiej.

Klondike czy sezon ogórkowy?

Poprzednie wzmożenie wydarzyło się 45 lat temu, w grudniu 1980 r. Do Karlina ruszyły tabuny milicjantów i reporterów, znudzonych uganianiem się za strajkującymi. Kilka miesięcy wystarczyło, by przekonać się, że cudu nie będzie. A że opadnięcie wzmożenia zawsze grozi apatią, w tę popadł ówczesny aparat władzy. Wypada to przypomnieć i zadbać, by nie powtórzyło się teraz.

Sądowy wyrok w sprawie śmierci ciężarnej kobiety z Pszczyny

Izabela nie była w Polsce jedyną ofiarą antyaborcyjnego terroru Kościoła hierarchicznego i prawicy. Historia jej umierania na oczach tchórzliwych lekarzy jest najbardziej spektakularna, mogła więc przestraszyć setki kobiet. Nic dziwnego, że w tych uwarunkowaniach rodzi się w Polsce coraz mniej dzieci. Z obserwacji wynika, że nic tu nie pomogło 500 czy 800+.

Prezydentura 2015-2025

Nic nie usprawiedliwia skali nienawiści, jaka zainfekowała nasze życie społeczne. Ją po prostu trzeba było wywołać. A to może się udać, jeżeli obudzi się ludzką zawiść. To emocja głęboko skrywana, gdy jednak dać jej alibi, obudzi się i stanie się rakiem w tkance społeczeństwa obywatelskiego. U nas i nie tylko u nas to się udało. Również za jego sprawą.

Pora na Manowską

Musi czuć osuwający się grunt spod jej stóp. W Trybunale Stanu parasola ochronnego nie zazna. Jako podsądna zostałaby potraktowana z zasłoniętymi oczami, jak to u Temidy, ale też z pewnością bez żadnej taryfy ulgowej. Dla innych politycznie skorumpowanych sędziów lub też nadgorliwych wobec poprzedniej władzy, jej przykład będzie stanowił ważne memento.

Casting na Rejtana

Na tym tle hamletyzowanie po drugiej stronie, kto ewentualnie mógłby stać się współczesnym Rejtanem wygląda słabo, by nie powiedzieć beznadziejnie. Co prawda paru posłów chciałoby przejść do historii, ale żeby kłaść się na sejmowe marmury i rozpinać przed wchodzącym do Izby p. Nawrockim i jego sztabem koszulę? To raczej nie wchodzi w grę.

Metamorfozy

Bielan jest bardziej konsekwentny w swoich wyborach; sam słyszałem natomiast Kamińskiego głoszącego nawet poparcie dla lewicy, na spotkaniu z jej sympatykami dość dawno temu w klubie Sentyment na Ursynowie. Warszawska ulica miała kiedyś na określenie takich polityków jednoznaczne określenie, którego tu cytować nie będę (wymogi redakcyjnej etykiety).

Znikające szanse, tracone złudzenia

Prezydent w sprawie ułaskawienia może robić, co chce i choć zżymam się na decyzję podjętą w pospiesznym tempie bez przekonujących po temu powodów, to nic nam tu do gadania. Dołożył tylko jeszcze jedną cegiełkę do oceny dwóch swoich kadencji. Chodzi mi o zainteresowanie i społeczną uwagę, którą poświęcono temu lichemu merytorycznie i moralnie wydarzeniu.

Dekompozycja nieistniejącego konserwatywnego centrum

Do trwających przetasowań w polskim elektoracie – przede wszystkim zwrotu wyborców prawicowych, dotąd popierających czysty populizm i miękki jednak autorytaryzm PiS, w stronę prawicy radykalnej – dołącza ucieczka zwolenników konserwatywnego środka. Potwierdza się, że niemal mityczny elektorat umiarkowanego, europejskiego, chadeckiego centrum – nie istnieje.

Zaczął źle

i równie źle kończy. Mowa o Andrzeju Dudzie, opuszczającym niebawem swój urząd. Spośród różnych słów kwitujących jego prezydenturę najbardziej odpowiednim wydaje mi się słowo karykaturalna. Poza mistrzowskim operowaniem pauzą w przemówieniach oraz porażającą mimiką à la Duce, w narodowej pamięci po obecnym prezydencie utkwi chyba niewiele więcej.

Są pewne granice

Krucjata nie zna dialogu, bo zło trzeba zniszczyć. a nie z nim dialogować. Braun nie chce dialogować. Chce niszczyć. A kłamstwo jako narzędzie zniszczenia musi być doskonałe. Tak jak kłamstwo Hitlera, któremu Goebbels nadał nieograniczoną wolność, Speer – oprawę zapierającego dech spektaklu, a Leni Riefenstall – uniwersalne, antyczne piękno.

W co gra marszałek Hołownia?

Sprawę podbiło głosowanie nad poprawkami do ustawy w sprawie mieszkalnictwa, które pokazało, że PiS wraz z Konfederacją i Polską 2050 mogą coś wspólnie ugrać. Nie tylko zdjęło kordon sanitarny obowiązujący wokół Prawa i Sprawiedliwości, ale upodmiotowiło klub Polski 2050, choć w mniejszym stopniu ustabilizowało chwiejącego się marszałka.

Casus belli

Nikt nie uwierzy w przedzierzgnięcie się Cenckiewicza, który i wcześniej miał wiele za uszami (likwidacja WSI wraz z dekonspiracją aktywów polskiego wywiadu wojskowego, ujawnienie fragmentu planów obronnych w kampanii wyborczej PiS w 2023 r.), w bezstronnego, apolitycznego urzędnika, zdolnego do utrzymywania stricte merytorycznych relacji z rządem Tuska.

Nielojalność? Łajdactwo?

Największy wróg politycznego racjonalizmu i zdrowego rozsądku, a jest nim od wielu lat przewaga interesów partyjnych nad interesem państwa jako całości, nie tylko ujawnił się w całej okazałości, lecz został wzmocniony o indywidualne apetyty coraz liczniejszych aspirantów do podkreślenia swoich racji, do stanowisk, do poklasku. Do wszystkiego po trochu.

Napięcie na granicach

Na akcję Bąkiewicza, okrzyki Nawrockiego i presję PiS w parlamencie rząd zareagował wprowadzając kontrole naszych służb na granicach z Niemcami i Litwą. Inaczej mówiąc, spełnia postulat skrajnej prawicy. Ta reakcja nie ma uzasadnienia merytorycznego, jest ryzykowna z punktu widzenia naszych europejskich interesów i wydaje się politycznie nieprzemyślana.

Koniec prezydencji

Polska otrzyma lwią część w ramach SAFE, w latach 2028-2034 nadal będzie beneficjentem netto i wciąż wskazuje, w jaki sposób określać główne elementy strategii bezpieczeństwa Wspólnoty. A jednak przewodnictwo w Radzie UE przeszło bez większego echa w kraju, zaś Trzaskowski wyborów nie wygrał. Strategia ukrywania prezydencji okazała się zatem nieopłacalna.

Dobro narodowe

Dobrze, że poleciał. Że zapłaciliśmy i wyrównaliśmy zaległości. Może przykład tego lotu i pożytki z niego płynące zwrócą uwagę, że 1,5 procent PKB na B+R to o wiele za mało, by liczyć się w gronie krajów naukowo zaawansowanych. Żadne zakupy uzbrojenia nie zapewnią nam bezpieczeństwa, jeśli nie zwiększymy zdolności intelektualnych i technologicznych.

Szczyt w cieniu Trumpa

Ważne są nie procenty, tylko realne pieniądze – i to mądrze wydawane, zgodnie z realnymi potrzebami i konkretnymi planami. Odsetek PKB przeznaczany na bezpieczeństwo stał się fetyszem w świecie dzisiejszej polityki. Lepiej byłoby najpierw wiedzieć, ile będą kosztować projekty niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa i dopiero wówczas dzielić się ich kosztami.

Kupler w Belwederze

Zażarte spory o to, w jakim stopniu nieprawidłowości przy liczeniu głosów wpłynęły na wynik wyborów prezydenckich, nie zmienią faktu, że od 7 sierpnia 2025 nowym prezydentem Rzeczypospolitej będzie Karol Nawrocki, człowiek o niewyjaśnionej, niejasnej przeszłości, a nade wszystko – zupełnie nieprzygotowany do pełnienia jednej z najważniejszych funkcji w państwie.

Amerykańsko-izraelska eskalacja wojny z Iranem

W nocy z 21 na 22 czerwca amerykańskie siły powietrzne przeprowadziły atak na irańskie obiekty jądrowe w Natanz, Isfahanie i Fordo. Oznacza to bezpośrednie zaangażowanie USA w konflikt z Iranem. Oczywistym się staje, że powodem do wojny było nie tylko powstrzymanie irańskiego programu nuklearnego, lecz trwała marginalizacja Iranu jako regionalnego aktora geopolitycznego.

Izraelski atak na Iran – eskalacja

Przyczyn ataku Izraela na Iran należy szukać nie tylko w zamiarze likwidacji irańskiego potencjału nuklearnego, lecz przede wszystkim w izraelskiej i amerykańskiej próbie rekonfiguracji sił w regionie. Eskalacja konfliktu może prowadzić do powstania na Bliskim Wschodzie kolejnego ogniska chaosu i terroru, przerastającego skalą i niszczycielskimi skutkami następstwa inwazji na Afganistan i Irak.

Siła nieczysta

Sprawy ważności tych wyborów w żadnym razie nie można odpuścić. Przejście do porządku dziennego i potraktowanie jej jako incydentu pozostawi ogromną skazę ustrojową, której skutki ciągnąć się będą przez lata. To sprawa najpoważniejsza z poważnych, w przypadku uzasadnionych podejrzeń o oszustwa nawet zaliczana do kategorii przestępstw przeciw Konstytucji.

Wojna Izraela przeciwko Iranowi

Zdalna wojna między Izraelem a Iranem potrwa jeszcze kilka dni. Dotychczas Izrael, wbrew doniesieniom mediów, nie osiągnął zadeklarowanych celów. Najprawdopodobniej Iran nie sięgnie po opcję miażdżącą dla gospodarki światowej i nie zablokuje cieśniny Ormuz. Sytuację komentuje Arif Yunusov – kierownik katedry Studiów nad Konfliktami i Migracjami w Instytucie Pokoju i Demokracji

Izraelski atak na Iran i cień Palestyny

Atak Izraela przeciwko Iranowi może mieć nieprzewidywalne dzisiaj, katastrofalne następstwa nie tylko dla regionu Bliskiego Wschodu. Wyjście Teherenu z układu o nieproliferacji broni jądrowej otworzy realną możliwość uzbrojenia Iranu w broń atomową. Nie można mieć wątpliwości, że naloty izraelskie wprawdzie osłabiły naukowy i przemysłowy potencjal nuklearny Iranu, ale przecież go nie zniszczyły.

Spocznij! Do zadań rozejść się!

Układ sił, jaki jest, każdy widzi. Rząd okazał się solidnie zasiedziały w większości sejmowej i nie wykazuje oznak utraty poparcia. Z tego punktu widzenia ruch premiera Tuska należy uznać za politycznie bardzo dobry — tę rundę ma wygraną. Tyle że tego typu zwycięstwa muszą mieć swoją codzienną kontynuację. Jest to druga, mniej spektakularna, strona medalu.

W sprawie rzecznika

Widzimy koalicję poobijaną, jakby stawała w jakiejś leśnej ustawce. Prezydenta mamy co prawda wybranego, ale nie zaprzysiężonego, o nokaucie z jego strony mowy być nie może. Żeby wymierzać sobie ciosy na zapas? To nie prezydent-elekt dokonuje destrukcji koalicji, ale ona sama, i trwają wytężone spory, czy aby jednak nie wyręczając go w tym przedwcześnie.

W poszukiwaniu wyjaśnień niewytłumaczalnego

Być może tu kryje się rozwiązanie zagadki: polskie społeczeństwo gwałtownie skręciło na prawo – w stronę autorytarnego populizmu. Jak to się stało, że społeczeństwo, które szybko się modernizowało, korzystało z otwartych w UE granic, w czasie względnego dobrobytu i poprawy warunków życia wielu rodzin, dokonało takiego przewartościowania w tak szybkim tempie?

Uwaga! Nadchodzi!

To nie jest tylko walka o prymat jednej z partii w dobrze znanej grze o władzę. Chodzi o poważniejszą sprawę, o wybór ustrojowy i wybór opcji rozwojowej. I jest to spór pryncypialny. Między faszyzmem a demokracją. Udawanie, że sprzeczamy się o lepszą politykę, o lepsze rozwiązania w trosce o dobro ludzi, jest zamazywaniem istoty prawdziwego konfliktu.   

Krajobraz po bitwie

Wnioski płyną dwa. Nie zmienimy preferencji wyborczych bez zmian o charakterze strukturalnym: wieś-miasto; struktura wykształcenia. Ani bez uwzględnienia preferencji pokoleniowych i radykalnych cięć w resortach. Oraz bez zmiany sposobu podejmowania decyzji w gremium rządowym i parlamentarnym. Inaczej trzeba będzie za dwa lata pakować manatki.

Plan „B”

Pierwsze działania liderów obu wielkich obozów politycznych w Polsce nie pozostawiają złudzeń: zaczyna się ostra, dwuletnia walka nie tylko o władzę, lecz o charakter państwa, jego bezpieczeństwo i znaczenie na arenie międzynarodowej. Rządu technicznego ani wcześniejszych wyborów nie będzie, ale Koalicja 15 Października musi się zorganizować na nowo.

A jednak…

Pełne nienawiści wypowiedzi Karola Nawrockiego i Jarosława Kaczyńskiego skierowane pod adresem Donalda Tuska stanowią zapowiedź bardzo złej kohabitacji koalicyjnego rządu z nowym prezydentem. Znając autorytarne nastawienie prezesa PiS i jego współpracowników, można oczekiwać dalszej orbánizacji systemu politycznego i zaostrzenia konfliktów społecznych.

Nie będzie tak dobrze, jak byśmy chcieli, ani tak źle, jak się obawiamy

Ponieważ emocje pod koniec kampanii osiągnęły temperaturę wrzenia, wszystko widzimy w kategoriach zero-jedynkowych. W rzeczywistości jednak w poniedziałek rano świat wcale się nie skończy. Wygra Rafał Trzaskowski albo Karol Nawrocki, to jasne, jeden z tych dwóch. Ale czy dalszy ciąg zdarzeń będzie miał charakter linearny? Na pewno nie.

Kilka uwag do dyskusji na temat prezydenckich wyborów w Polsce

Merytoryczna miałkość prezydenckiej kampanii wyborczej’2025 bierze się stąd, że w Polsce zarówno liczni kandydaci do objęcia tego urzędu, jak i ich elektorat wyborczy w całej swojej masie nie dostrzegają ani granic obszaru działań głowy państwa, ani istotnych różnic między różnymi wyborami powszechnymi: parlamentarnymi, lokalnymi, unijnymi a prezydenckimi.

Dwie Ojczyzny*

Sama myśl o wygranej Karola Nawrockiego burzy mój porządek moralny. W ostatnich dniach opinia publiczna zderzyła się z nowymi szczegółami jego intensywnego życiorysu (szefa IPN!), które każą się zastanowić nad tym, czy ta kandydatura nie upokarza Polaków, niezależnie od ich poglądów i światopoglądu. A jednak politycy PiS bronią jej z wielkim oddaniem.

Na parę dni przed ciszą

Nic nie jest przesądzone, dla wielu ludzi na ostatniej prostej ważne mogą okazać się własne przemyślenia i sądy, którymi niechętnie się dzielą (chyba że w zamkniętym gronie). Czy to oznacza, że nad urną postawią na krzepę Nawrockiego przeciwko gładkości Trzaskowskiego? Nie ma pewności jak to na finale będzie, bo przykład Trumpa podskórnie robi swoje.