Zdzisław Słowik (1932-2025) był dla polskiego ruchu laickiego postacią o ogromnym znaczeniu i wielkich zasługach. Nad wyraz skromny, nigdy nie wysuwał swojej osoby na pierwsze miejsce, ale też nigdy nie usuwał się na bok, gdy trzeba było podejmować trudne zadania. Od wczesnej młodości był człowiekiem lewicy i tej obranej przed laty drogi nigdy nie porzucił.
...[czytaj więcej]
Hipotetycznie ocalenie porozumień sierpniowych mogłoby się udać, gdyby umiarkowani przywódcy i doradcy Solidarności wykazali więcej determinacji w walce przeciw radykałom. Trzeba jednak brać pod uwagę także to, że zainteresowane eskalacją konfliktu siły polskie i radzieckie gotowe były posłużyć się prowokacją, by do złagodzenia konfliktu nie dopuścić.
...[czytaj więcej]
Wiele wskazuje na to, że prezydent Nawrocki nie chce iść drogą Aleksandra Kwaśniewskiego i że czeka nas permanentny konflikt na szczycie. Może jednak będzie inaczej? Może poczucie odpowiedzialności za państwo i troska o własne miejsce w historii podyktuje mu inną drogę? To będzie jego wybór, a od tego wyboru zależeć będzie, jak historia oceni tę prezydenturę.
...[czytaj więcej]
Polska stoi w obliczu dwóch scenariuszy, z których żaden nie jest optymistyczny. Jeśli koalicji demokratycznej uda się wygrać wybory parlamentarne w 2027 r., co najmniej do roku 2030 trwać będzie impas w stosunkach między rządem i prezydentem. Gdyby jednak Koalicja przegrała te wybory, Polska na kolejne lata znalazłaby się pod rządami skrajnej prawicy.
...[czytaj więcej]
Dotychczasową niechęć polityków lewicy wobec wykorzystania instytucji referendum dla przeprowadzenia takiej zmiany jak legalizacja przerywania ciąży można było rozumieć jako wyraz nadziei, że uda się ją osiągnąć bez polaryzującego społeczeństwo głosowania powszechnego. Teraz już wiadomo, że taki scenariusz jest nieaktualny – na co najmniej pięć lat.
...[czytaj więcej]
Demokracja, choć przez dekady się rozwijała, dziś stoi w obliczu kryzysu. Postępująca stagnacja, wzrost ruchów autorytarnych oraz osłabienie standardów w krajach uznawanych za jej bastiony pokazują, że system, który miał gwarantować wolność i stabilność, coraz częściej mierzy się z rosnącym sceptycyzmem społecznym. Czy demokratyczny świat zdoła się obronić?
...[czytaj więcej]
Stawka tych wyborów jest bardzo wysoka. Tylko wygrana Trzaskowskiego uchroni Polskę przed przewlekłym kryzysem politycznym wynikającym z blokowania inicjatyw rządowych przez prezydenta reprezentującego wrogą opozycję. Jeśli Nawrocki wygrałby wybory, nie będziemy mieli przyjaznej współpracy, lecz zaciekłą walkę dwóch wrogo nastawionych ośrodków politycznych.
...[czytaj więcej]
Potwierdzają się niestety pesymistyczne prognozy dotyczące losów wojny rosyjsko-ukraińskiej. Płynące z Waszyngtonu sygnały i naciski wskazują na to, że Stany Zjednoczone zmierzają do takiego zakończenia wojny, które zaspokoiłoby minimalne żądania Rosji: uznanie aneksji Krymu, straty terytorialne Ukrainy na wschodnich krańcach państwa.
Analiza z końca kwietnia 2025 r., która nagle znów okazała się nad wyraz aktualna.
...[czytaj więcej]
Realizacja obietnicy Trumpa rychłego zakończenia wojny miałaby doniosłe konsekwencje dla Ukrainy, Rosji i dla Europy, w tym dla Polski. Warto już teraz zastanowić się, jakie. Ukraina wyszłaby z wojny jako państwo suwerenne, ale zmuszone do pogodzenia się z utratą terytoriów. Zamrożone konflikty mają to do siebie, że trwają przez dziesięciolecia.
...[czytaj więcej]
To w szkole rozstrzygnie się walka o nowoczesny, wolny od ideologicznego dyktatu charakter państwa. Z uznaniem przyjmując wysiłki minister edukacji, dostrzegam skalę trudności i wyzwań. Premier Tusk zapowiedział na zjeździe ZNP zwiększenie środków na oświatę, w tym uposażeń nauczycielskich. Trzeba jednak lat, aby odbudować atrakcyjność zawodu nauczycielskiego.
...[czytaj więcej]
Romanowski był ogniwem w łańcuchu powiązań i to nie najważniejszym. Choć kontrolował Fundusz Sprawiedliwości, to jednak nie mógł tego czynić na własną rękę. Miał co najmniej wsparcie ze strony potężniejszych polityków formacji, która przez osiem lat rządziła Polską. To dlatego stoją oni dziś murem za byłym wiceministrem.
...[czytaj więcej]
Wygrana Donalda Trumpa jest wynikiem polaryzacji politycznej, a zarazem polaryzację tę pogłębia. Dla Stanów Zjednoczonych oznacza umacnianie konserwatywnego zwrotu, który obserwujemy od pewnego czasu. Dla świata stanowi przestrogę – przypomnienie, że bezpieczeństwa nie wolno budować jedynie na zaufaniu do potęgi USA. Czekają nas trudne lata.
...[czytaj więcej]
Mija rok od wyborów, które zapoczątkowały proces odbierania władzy Prawu i Sprawiedliwości. Nie jest to proces zakończony, gdyż prawica okopała się w Pałacu Prezydenckim i innych instytucjach, często z naruszeniem prawa. Każda ocena mijającego roku musi więc uwzględniać tę sytuację. Zasadnicza zmiana może nastąpić dopiero po przyszłorocznych wyborach.
...[czytaj więcej]
Obozowi demokratycznemu pozostaje cierpliwe, ale stanowcze działanie na rzecz przezwyciężenia konserwatywnej orientacji większości PSL. Partia ta jest anomalią na tle europejskim. Konieczne jest wywieranie stałej presji na jej kierownictwo, by porzuciło obecną politykę i odważyło się sprzeciwić hierarchii kościelnej. To droga trudna, ale nie ma lepszej.
...[czytaj więcej]
Sprawdźmy, na ile trafne były przewidywania dotyczące polityki po (!) wyborach 2025 roku formułowane na kanwie wyników wyborów w latach 2023 i 2024 przez redaktorów „Res Humana” oraz jednego z zaprzyjaźnionych autorów – profesora Jana Garlickiego, politologa i socjologa związanego z UW, właściciela i prezesa Centrum Badań Marketingowych „Indicator”.
...[czytaj więcej]
Poranny telefon z wiadomością o jego śmierci nie był dla mnie zaskoczeniem. Hieronim ciężko i długo chorował, gasł w oczach. W obliczu tej śmierci przed oczyma stanęła mi bardzo długa historia naszej przyjaźni – jednej z najwspanialszych, jakie dał mi los. Był dobrym człowiekiem i lojalnym przyjacielem. Był jedną z najpiękniejszych postaci polskiej powojennej lewicy.
...[czytaj więcej]
Wybory do Parlamentu Europejskiego potwierdziły ten obraz polskiej sceny politycznej, który wyłonił się dziewięć miesięcy wcześniej. Zaskakująco dobrze wypadła Konfederacja, a zaskakująco słabo – Trzecia Droga. Słaby wynik lewicy nie jest zaskoczeniem. Potrzebuje ona nowych idei i nowego stylu uprawiania polityki.
...[czytaj więcej]
Wybory samorządowe – wbrew większości sondaży – nie przyniosły zasadniczych zmian na scenie politycznej. Pod pewnymi względami były powtórzeniem wyborów parlamentarnych z 2023 roku (pierwsze miejsce PiS, ale większość uzyskana przez koalicję demokratyczną; wyraźny podział na miasto i wieś oraz jeszcze wyraźniejszy wpływ wykształcenia na wybór opcji politycznej).
...[czytaj więcej]
Wybory parlamentarne otworzyły drogę do głębokich zmian w polskim systemie politycznym, co bez przesady można nazwać drugą demokratyzacją. Dokonuje się ona w warunkach ostrej walki. Elita PiS nie była przygotowana na przegraną i reaguje na nią w sposób agresywny. Nie ma ani śladu ponadpartyjnej współpracy w reformowaniu państwa. Konieczne jest więc realistyczne rozpoznanie zagrożeń i znajdowanie na nie odpowiedzi.
...[czytaj więcej]
Nadziejom związanym z nowym rządem towarzyszyć musi świadomość, że podjął on niezwykle trudne zadanie. Po ośmiu latach rządów Prawa i Sprawiedliwości Polska stoi przed czterema wielkimi wyzwaniami, i w zależności od tego, jak ten rząd na nie odpowie, zależy nie tylko jego los, ale także szansa na to, by nie było już powrotu do autorytarnego kursu politycznego.
...[czytaj więcej]
Obecna większość sejmowa sprawnie i stanowczo zmienia zastaną sytuację polityczną. Ma też ciekawy program, wypracowany mimo oczywistych różnic ideologicznych w łonie tej koalicji. Zdolność do kompromisu jest bowiem warunkiem trwałego funkcjonowania demokracji.
...[czytaj więcej]
W centralnym pytaniu wyborów’2023 – „Jaki ma być charakter państwa?” – zawarte są dwie kwestie: zagrożenie, jakie dla ładu demokratycznego stanowi prowadzona od 2015 roku polityka demontażu państwa prawa i stopniowego tworzenia systemu autorytarnego, oraz polityka władz w sferze praw człowieka i stosunków między państwem i najsilniejszą instytucją religijną: Kościołem Rzymskokatolickim.
...[czytaj więcej]
O książce Prezydent. Aleksander Kwaśniewski w rozmowie z Aleksandrem Kaczorowskim rozmawiają profesorowie, którzy wspólnie szli przez tę historię. Tekst bardzo odmienny od innych recenzji i ocen bestsellera.
...[czytaj więcej]
Korektura polityki oświatowej, której symbolem stał się minister Czarnek, będzie sprawą stosunkowo prostą. Wymaga dwóch zdecydowanych posunięć, które nowy minister może załatwić w pierwszych kilku dniach urzędowania. Pozostaną jednak sprawy trudniejsze, które nie są pokłosiem polityki Prawa i Sprawiedliwości, lecz konsekwencją zaniedbań z wielu lat.
...[czytaj więcej]
Dziś centralnym zadaniem lewicy jest budowanie i upowszechnianie przekonania o wartości szeroko rozumianej sprawiedliwości społecznej, łączącej harmonijnie postulat sprawiedliwego podziału z postulatem poszanowania i realizowania równych praw dla wszystkich mniejszości. W tak rozumianym projekcie lewicowym istnieje ważne miejsce dla ruchu laickiego.
...[czytaj więcej]
