Współczesną wojnę można toczyć bez oficjalnego wypowiedzenia i użycia sił zbrojnych, na płaszczyźnie informacyjnej, gospodarczej czy kulturowej. Coraz częściej mówi się o kosmicznym teatrze działań wojennych i nowych rodzajach sił zbrojnych, takich jak wojska kosmiczne. Zmiany zaszły również na ziemskich polach bitew: cyfryzacja i robotyzacja oraz tworzone z najemników prywatne jednostki wojskowe.
...[czytaj więcej]
To oczywiste, że pewne działania były możliwe dlatego, iż wcześniej dokonane zostało nieodwracalne pchnięcie do gospodarki rynkowej, ale rzecz w tym, że można to było zrobić znacznie lepiej – przy niższych kosztach można było osiągnąć więcej. Na dowcipny argument, że nie obcina się psu ogona na raty, odpowiadano: OK, ale dlaczego od razu za głową?
...[czytaj więcej]
Podejście szokowe było przydatne w fazie inicjowania rynkowych reform, zwłaszcza w warunkach makroekonomicznego kryzysu i utraty kontroli nad gospodarką, natomiast nie jest wystarczające dla ich zaawansowania i skonsolidowania. Odgórnie przeprowadzona zmiana formalnych reguł nie stanowi wystarczającego warunku formowania nowego instytucjonalnego porządku.
...[czytaj więcej]
Ostry podział społeczeństwa polskiego przebiega raczej na linii: otwartość na zmianę versus zachowawczość (lęk przed zmianami, niechęć do nich). Wspólnotowych konserwatystów lęk i stres polityczny mogą prowadzić albo do bierności politycznej, albo do poparcia silnej, autorytarnej władzy. Działającej transakcyjnie: bezpieczeństwo za posłuszeństwo.
...[czytaj więcej]
[…] niezbędny jest krytycyzm, dyspozycja nie bez racji tępiona w ustrojach totalnych, a konieczna w ustroju demokratycznym. Dziś, gdy byliśmy świadkami przeprowadzanych przez propagandę masowych odurzeń, przemawianie na rzecz tej dyspozycji wydaje się najzupełniej zbyteczne. Człowiek krytyczny oporny jest na odurzanie. Żąda on uparcie nie odurzeń, lecz uzasadnień.
...[czytaj więcej]
Ogrom dokonanych zmian w minionych 200 latach nie ma odpowiednika w historii ludzkości. Ogromną pracę wykonaliśmy dzięki odkryciu elektronu i opanowaniu sposobów wykorzystania efektów jego przepływu. W ostatnich dekadach powstała infosfera, w której tworzymy cywilizację informacyjną. W zasadzie weszliśmy w okres, który możemy nazwać cywilizacją elektronu.
...[czytaj więcej]
Jestem socjalistką, więc marzę o Polsce sprawiedliwości społecznej, wyrażającej się w sprawiedliwych podatkach i uczciwej ich dystrybucji. We wspieraniu osób, które gorzej sobie radzą. W oparciu gospodarki na zrównoważonym rozwoju – także pod kątem środowiska naturalnego, dbania o nasze zasoby. To wizja, w której Polska jest krajem patrzącym w przyszłość.
...[czytaj więcej]
W tym półroczu – przed kolejnymi wyborami o historycznym znaczeniu – polityka będzie szczególnie zajmująca. Wicemarszałkinię Senatu, kandydatkę Nowej Lewicy, Magdalenę Biejat pytamy jednak o sprawy głębsze, aksjologiczne, w nadziei, że na dłużej wkroczyła do pierwszej ligi polskiej polityki.
Czas trwania: 0:43:48.
...[czytaj więcej]
Hanna Karpińska jest tłumaczką (głównie z języka bułgarskiego, ale także z macedońskiego, rosyjskiego i francuskiego), autorką przekładów kilkudziesięciu książek i sztuk teatralnych oraz artykułów poświęconych literaturze bułgarskiej, polsko-bułgarskim kontaktom literackim i problemom przekładu. W zamieszczonym eseju pisze o pułapkach tłumaczenia ze spokrewnionych języków i o pozajęzykowych kompetencjach tłumacza.
...[czytaj więcej]
Yuwal Noah Harari, Nexus. Krótka historia informacji od epoki kamienia łupanego do sztucznej inteligencji, Wyd. Literackie, Kraków 2024, 615 stron
Harari, autor głośnej, popularnej także w Polsce, książki Krótka historia ludzkości, pisze w Nexusie o współczesności cywilizacji ludzkiej i prognozuje, jak dalej potoczy się historia. Rozpatruje naszą historię i przyszłość jako rozwój sieci informacyjnych.
...[czytaj więcej]
Marek Węcowski, Tu jest Grecja! Antyk na nasze czasy, Wydawnictwo Iskry, Warszawa 2023, 282 strony.
Profesor Marek Węcowski, historyk z Uniwersytetu Warszawskiego, znawca dziejów starożytnych kultur i państw, napisał książkę o starożytności greckiej i rzymskiej z punktu widzenia naszej teraźniejszości. Frapująca przygoda z historią, nierozerwalnie związaną z realiami dzisiejszej epoki.
...[czytaj więcej]
Na przełomie marca i kwietnia 2025 r. ukazuje się wznowienie Kobiety z wydm, jednej z najbardziej znanych powieści dwudziestowiecznego japońskiego prozaika, dramaturga i scenarzysty Abe Kōbō. Z tej okazji publikujemy esej profesora Mikołaja Melanowicza (m.in. tłumacza tej pozycji) przybliżający sylwetkę autora oczekiwanego dzieła.
...[czytaj więcej]
Dlaczego część historyków uważa, że sowiecka inwazja w 1981 r. była wyłącznie groźbą wyimaginowaną, wykrętem Wojciecha Jaruzelskiego i nie uzasadniała wprowadzenia stanu wojennego? Oto archiwalne świadectwa epoki.
...[czytaj więcej]
Kiedy po zakończeniu kadencji posła do Parlamentu Europejskiego zastanowiłem się nad przyszłością UE, ujrzałem ją w dość pesymistycznych barwach. Zajmowanie się zupełnie innymi sprawami pozwoliło mi spojrzeć na tę kwestię z większym dystansem. Bardzo wątpię w realność wykonania istotnych kroków ku instytucjonalnemu wzmocnieniu Unii.
...[czytaj więcej]
W kapitalizmie zysk i stan posiadania decydują o miejscu w hierarchii społecznej. Milionerów nie pytają, skąd i jak zdobyli majątek, istotne jest, że go mają. Ważne więc, by udowodnić, że wszystko odbywa się zgodnie z prawem. Znaczenie mają nie tyle fakty, ile zdolność wymigania się. Nie tylko majątek, ale także uznanie społeczne zdobywa się umiejętnym geszeftem.
...[czytaj więcej]
Joanna Kuciel-Frydryszak, Słonimski. Heretyk na ambonie, Wydawnictwo Marginesy, Warszawa 2024 rok, 470 stron.
W 2025, ogłoszonym Rokiem Antoniego Słonimskiego, biografia poety, publicysty i kronikarza swoich czasów spisana znakomitym piórem Joanny Kuciel-Frydryszak jest wydarzeniem naukowym i popularyzatorskim bardzo na czasie. Walorów opracowaniu dodaje szeroko zarysowane historyczne tło wydarzeń.
...[czytaj więcej]
Jedno z fundamentalnych pytań o sztuczną inteligencję, o dużym ciężarze politycznym, dotyczy pokoju, a przynajmniej okiełznania wojen. Czy dzięki AI nadzieje na pokój rosną? Czy raczej maleją, a cena pokoju zwyżkuje? Kissinger, Schmidt i Huttenlocher skłaniają się ku temu drugiemu: ich zdaniem ryzyko wojen się zwiększa i prawdopodobieństwo zainicjowania militarnego starcia przez którąś ze stron także. Są też pytania inne, o władzę. Jakie będą relacje Ogólnej Sztucznej Inteligencji z człowiekiem: kto znajdzie się w hierarchii władzy wyżej, kto zaś (lub co) niżej?
...[czytaj więcej]
Nie zdajemy sobie sprawy ze stopnia uzależnienia od sztucznej inteligencji. Jesteśmy jej codziennymi niewolnikami. Korzystamy z niej, bo cenimy wygodę i pośpiech. Wrzucamy do komputera pytania, na które błyskawicznie dostajemy odpowiedź. Nie umiemy już istnieć bez sztucznej inteligencji. Co więcej – zastępuje nam ona kontakty z żywym człowiekiem.
...[czytaj więcej]
Prawie każdego męczy wieloraka (trudna i koniecznie w długoletnim leczeniu) psychoza, człowiek nosi w sobie podobno wielopokoleniowe traumy i wszyscy chodzą na kosztowne terapie, zamiast iść na spacer albo na śledzika do baru. Kelnerami i barmanami są zresztą w barach, tj. pubach, niestety własne wnuki, jak im zatem po jednym głębszym opowiadać perypetie z babcią, kiedy ta była piękna i młoda…
...[czytaj więcej]
To w szkole rozstrzygnie się walka o nowoczesny, wolny od ideologicznego dyktatu charakter państwa. Z uznaniem przyjmując wysiłki minister edukacji, dostrzegam skalę trudności i wyzwań. Premier Tusk zapowiedział na zjeździe ZNP zwiększenie środków na oświatę, w tym uposażeń nauczycielskich. Trzeba jednak lat, aby odbudować atrakcyjność zawodu nauczycielskiego.
...[czytaj więcej]
Nakładem wydawnictwa Sedno ukazały się ostatnio dwie powieści Ismaila Kadarego – Kronika w kamieniu oraz Most o trzech przęsłach. Jak podkreśla tłumacz, Marek Jeziorski, Ismail Kadare jest w historii literatury albańskiej zjawiskiem unikatowym. Zasług Kadarego dla rozwoju literatury albańskiej i jej promocji w świecie nie da się porównać z twórczością żadnego innego pisarza Albanii.
...[czytaj więcej]
