Czytanie książki drukowanej jest interakcją osobistą, indywidualną. Tu możemy sami stwierdzić, jak daleko patriotyzm odbiega od ksenofobii, a tolerancja to wartość, która działa w obie strony. Mamy szansę odczuwać głębiej i szerzej, mamy czas i miejsce na refleksję. W przeciwieństwie do demonstracji na ulicy, na widowni stadionu czy na schodach kościoła.
...[czytaj więcej]
Malowanie czarno-białych obrazów jest obce pisarstwu Werblana, co stanowi zaletę jego prac. W wielu artykułach zwalcza bezmyślny, straceńczy wzór polskiego patriotyzmu. Polskie elity polityczne częstokroć nie kierowały się – użyjmy tu określenia Maksa Webera – etyką odpowiedzialności, lecz wielbiły intencje i ignorowały możliwe skutki zbiorowych działań.
...[czytaj więcej]
Barbara Szacka, Życie i pamięć w trudnych czasach, PIW, Warszawa 2024 rok, 496 stron.
Barbara Szacka posiadała wyrazisty światopogląd i sympatie polityczne. Potrafiła jednak powstrzymać się od kategorycznych ocen wielu ludzi. Niełatwo też zdobyć się na zniuansowaną ocenę socjalizmu w wersji PRL czy też ówczesnego marksizmu, a autorka osiąga to z dobrym skutkiem. To kolejna zaleta książki, którą można traktować jako wartościowe źródło dla badań historii socjologii w Polsce opowiedziane z prywatnej perspektywy.
...[czytaj więcej]
Karolina Ćwiek-Rogalska, Ziemie. Historie odzyskiwania i utraty, Wydawnictwo RN, Warszawa 2024, 432 strony.
Ponad 400 stron opowieści o regionie znanym pod nazwą „Ziemie Odzyskane”. To tutaj miliony ludzi zmuszonych przez okoliczności i skuszonych okolicznościami zaczną nowe życie wśród pozostałości życia innych – pisze autorka i nie kryje, że w tym tyglu ludzkich życiorysów i dawnych małych ojczyzn historia «Ziem Odzyskanych» bywa historią przypuszczeń, gdybań i domniemań. Sprawiedliwie waży racje – oddaje głos nie tylko przybyszom, którzy w zamian za obiecany dobrobyt i spokój, na miejscu zastali chaos i biedę, ale wysłuchuje także głosu drugiej strony – Niemców, dla których tu był ich Heimat. To książka o korzeniach – zapuszczanych i odciętych, o tożsamości i duchach przeszłości, które nigdy do końca nie znikają.
...[czytaj więcej]
Mirosława Łomnicka, Reportaże o prywatnych księgozbiorach. Domowe biblioteki, redakcja Ewa Tenderenda-Ożóg, wydawnictwo Biblioteka Słów, Warszawa 2024, 395 stron.
Są teksty, które publikowane pojedynczo w prasie fachowej raczej słabo zapadają w pamięć, dopiero zespolone w formę książkową tworzą zgrabną i interesującą całość, np. jako zbiorowy portret danego zjawiska. Tak stało się w przypadku zbioru Reportaże o prywatnych księgozbiorach Mirosławy Łomnickiej, autorki znanej m.in. z aktywności publicystycznej na łamach „Magazynu Literackiego Książki”. W opowieści Łomnickiej o zbiorach jest miejsce i na książki wielkiej wagi dla kultury narodowej, i na komiksy, znane serie wydawnicze, fantastykę, książki jednego autora, dzieła o kulturze i sztuce, o sporcie, jazzie i muzyce popularnej, matematyce, leczeniu, Bogu i religii, jak i na książki najbardziej popularne, których wartość sprowadza się do przysłowiowego przeczytania w pociągu.
...[czytaj więcej]
Karol Czejarek Autobiografia. Moja droga przez życie, Świętokrzyskie Towarzystwo Regionalne, Zagnańsk 2025, 414 stron.
„Moja droga do polskości – będzie przede wszystkim o tym, jak ja urodzony w BERLINIE – z matki Niemki i z ojca DUMNEGO ŚLĄZAKA z Zabrza (którego ojciec i dziadkowie brali udział w Powstaniach Śląskich) – stałem się POLAKIEM… będzie też o tym, jak na Pomorzu Zachodnim po roku 1945 powstawały nowe polskie tradycje, a Szczecin i jego powiaty zaczęły się liczyć na mapie powojennego rozwoju polskiej kultury. Także Polska – jako kraj i państwo, mimo iż wtedy była ludowa – znów liczyła się w kulturze i sztuce (a nie tylko w rozwijającej się gospodarce morskiej) w Europie i na świecie” – te słowa autora autobiografii zachęcają do lektury tej wyjątkowej opowieści Karola Czejarka – publicysty, recenzenta literackiego, dociekliwego autora wywiadów z wybitnymi ludźmi kultury i sztuki, filologa germańskiego, doktora nauk humanistycznych, tłumacza z języka niemieckiego, wykładowcy akademickiego.
...[czytaj więcej]
Wojciech Szewko, Księga dżihadu, Altbuch, Warszawa 2024, 352 strony.
Polecam tę książkę wszystkim, których interesuje świat islamu lub obawiają się zagrożenia terrorystycznego. Konflikt cywilizacyjny, w którym uczestniczyć będą z jednej strony państwa lub ugrupowania islamskie, a z drugiej cywilizacja zachodnia, jest realny. Wyciągając wnioski z tej lektury, można przewidywać dwa możliwe kierunki walki: jeden to rosnąca integracja państw i ugrupowań islamskich aż do możliwego stworzenia centrum islamu (kalifatu), a czynnikiem tej integracji będzie religia; drugi – to ataki na niewiernych na ich terytorium. Oba wykorzystywano w przeszłości, choć z miernym powodzeniem.
...[czytaj więcej]
Realizacja obietnicy Trumpa rychłego zakończenia wojny miałaby doniosłe konsekwencje dla Ukrainy, Rosji i dla Europy, w tym dla Polski. Warto już teraz zastanowić się, jakie. Ukraina wyszłaby z wojny jako państwo suwerenne, ale zmuszone do pogodzenia się z utratą terytoriów. Zamrożone konflikty mają to do siebie, że trwają przez dziesięciolecia.
...[czytaj więcej]
Trudno ocenić, kto przoduje w wyścigu do nowej cywilizacji – Chiny czy Unia Europejska. Wydaje się, że Rosja okopała się na konserwatywnych pozycjach i stara się zrobić wszystko, aby powstrzymać zachodzące zmiany. Stany Zjednoczone Donalda Trumpa również przyjęły konserwatywne podejście, próbując stworzyć iluzję potęgi poprzez imperialistyczne rozwiązania.
...[czytaj więcej]
To, czego trzeba Europie, to bardziej ekonomiczne gospodarowanie wydatkami wojskowymi poprzez lepszą koordynację działań inwestycyjnych, produkcyjnych i zaopatrzeniowych. To zadziwiające, jak marnie ta koordynacja wygląda zarówno w Sojuszu Północnoatlantyckim, jak i w łonie Unii Europejskiej. Rzecz nie tylko w tym, ile się wydaje, lecz jak się wydaje.
...[czytaj więcej]
Jeden z kolegów zasugerował mi na ucho, że do keiserowskiego wąsika pasowałaby bardziej pikielhauba, aniżeli tak wyrafinowana i subtelna ozdoba. To oburzyło mnie już do cna. Bo jakże można odmawiać fularu politykowi, który jako jedyny ubił interes z działaczem Ruchu Palikota Januszem P., sprzedając mu browar i w dodatku otrzymując obiecane z tej transakcji pieniądze?!
...[czytaj więcej]
To, co opisywane jest poniżej, można określić jako stan przeciążenia złożonością polityczną lub zamieszaniem w tzw. ładzie politycznym. Zjawisko to występuje, gdy skomplikowany i szybko zmieniający się krajobraz polityczny staje się tak przytłaczający, że nawet osoby zdolne i przygotowane profesjonalnie mają trudności ze zrozumieniem go.
...[czytaj więcej]
Reporterskie relacje Kapuścińskiego stanowią do dziś ważne dokumenty historycznych już spraw rzeczywistości polityczno-społecznej. A także zagadnień ogólniejszych – problemów implikacji, sprzeczności i paradoksów ludzkiej natury; w tym odwiecznych mechanizmów zdobywania i funkcjonowania władzy, nawet tej sprawowanej w imię wzniosłych haseł i idei…
...[czytaj więcej]
Nasz rysownik, Jan Stępień, uwielbia koty.
Także dlatego, że są im obce wszystkie przywary człowieka.
„Wydają się niedostępne, metafizyczne, a są takie niesamowicie miękkie w dotyku. Zważywszy na ich gibkość, to wspaniałe modele do rysowania” – mówi („Nieznany Świat”, 7/2024).
...[czytaj więcej]
W wyższych sferach teatrum świata rozprawiają ze sobą dwa tajemnicze byty, narodzone przed wiekami z wydrążonego pnia na Saskiej Kępie: Angel – dobry duch Warszawy w postaci ludzkiej, prawdziwy patriota, i jego antagonista, inteligentny sceptyk, złośliwy Kruk (który też się uważa za Polaka). Prowadzą intensywny dyskurs nad istotnymi momentami w historii.
...[czytaj więcej]
Faszyzm jest przypadłością wstydliwą, wydaje się więc, że gdy znika słowo, znika też desygnat. Owszem, przytrafił się światu, ale czy to zaszłość historyczna, konstrukt obecny tylko w ściśle określonych ramach czasowych 1922–1945? Powinniśmy pytać o możliwość odrodzenia faszyzmu we współczesnym świecie z rozrastającymi się tendencjami autokratycznymi.
...[czytaj więcej]
Czy nadchodzi czas liderów otwartych na dialog i partycypację, potrafiących dobrze komunikować zmiany i przeprowadzać mieszkańców przez te procesy? Przywódców, którzy nie swoją pozycją w strukturze, ale osobistym zaangażowaniem i przykładem zdobywają zwolenników? Liderów z inteligencją emocjonalną, równoważących potrzeby społeczne z infrastrukturalnymi?
...[czytaj więcej]
Pośród określeń setek epitafiów, wspomnień i nekrologów najbardziej uderzające i trafne wydają mi się świadek historii i mędrzec. Wykorzystał głos pomordowanych, by poruszać sumieniem i pamięcią następnych pokoleń. Auschwitz nie spadło z nieba jak grom, lecz wkradało się w ludzkie istnienie małymi kroczkami, które trzeba potępiać, by dżuma nie szła dalej.
...[czytaj więcej]
Realistycznie biorąc, tylko program uporania się przez nowy koalicyjny rząd kanclerza Friedricha Merza z problemami wewnętrznymi Niemiec narosłymi nie tylko w okresie rządów koalicji SPD-Zieloni-FDP, ale jeszcze z czasów kanclerstwa Angeli Merkel, daje szansę, w przeważającym przekonaniu, na zatrzymanie wzrostu poparcia dla dążącej do przejęcia władzy AfD.
...[czytaj więcej]
Pierwszym polskim filozofem, który starał się unaukowić etykę był Aleksander Świętochowski. Pisał: „Jeżeli ktoś uczy, że niepodległa wiedza jest głupstwem i występkiem, że najwyższym przeznaczeniem człowieka jest poddać się prawdom uznanym, a najwyższą chwałą nie myśleć i nie szukać nowych dróg myśli – to z pewnością […] sparaliżuje komuś duszę”.
...[czytaj więcej]
Po przejściu frontu, wraz z zajmowaniem ziem polskich przez Armię Czerwoną, Rosyjska Cerkiew Prawosławna natychmiast odnowiła ostry spór w sprawie nieuznawania autokefalii, nadanej w 1924 r. przez Patriarchat Konstantynopola. Władze Cerkwi „podjęły próbę podporządkowania sobie, a przynajmniej objęcia kontrolą” terytorialnych struktur polskiego prawosławia.
...[czytaj więcej]
Okres, w którym system relacji międzynarodowych opierał się na zasadach nienaruszalności granic i terytorialnej integralności państw, definitywnie dobiegł końca. Na rosyjskie próby narzucenia siłą jej imperialnych roszczeń nałożyły się populistyczne tendencje w niektórych krajach Zachodu. A przede wszystkim – ponowny wybór Donalda Trumpa na prezydenta USA.
...[czytaj więcej]
